این مجموعه مقالات سه جلدی با تمرکز بر «صلاحیت‌های قانون‌گذاری مجلس شورای اسلامی»، به تحلیل ابعاد مختلف این موضوع پرداخته و تلاش دارد تا ضمن واکاوی مبانی نظری و تاریخی، به تبیین فرآیند و نقش و اختیارات این نهاد در قانون‌گذاری بپردازد. اهمیت این بررسی، نه‌تنها در کشف و تحلیل نقاط قوت و ضعف موجود، بلکه در ایجاد زمینه‌ای برای بهبود کارکرد نظام قانون‌گذاری کشور نهفته است.

در این جلد مبانی، کلیات و آسیب شناسی نظام قانونگذاری جمهوری اسلامی ایران مورد کنکاش و واکاوی قرار می‌گیرد و موضوعات مختلفی در زمینه قانون‌گذاری و نظام تقنین از جمله معیارهای تفکیک امور تقنینی و اجرایی در آرای شورای نگهبان، نظریه «منطقه‌الفراغ» و جایگاه آن در قانون‌گذاری، نظریه تخییر در انتخاب فتاوا برای قانون‌گذاری، ابعاد حقوق عمومی قانون‌گذاری از منظر فقهی، نقد تعاریف قانون در فلسفه حقوق پوزیتیویستی، نیازسنجی تقنینی و ارزیابی تأثیرات قانون در مرحله تقنین، نقد و بررسی تقنین آزمایشی و دلایل عدم اجرای قوانین در ایران، بایسته‌های تقنینی در حوزه قوانین کیفری و … بررسی شده‌اند.