رأی بی‌اثر

کتاب «رأی بی‌اثر؛ نقدی بر ساختار و فرآیند انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا» مجموعه‌ای از گفتارهای تحلیلی است که با نگاهی انتقادی، نظام انتخاباتی ایالات متحده را بررسی کرده و چالش‌ها، تضادها و محدودیت‌های این ساختار را تحلیل می‌کند. این اثر با پرداختن به ابعاد حقوقی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی انتخابات در آمریکا، نشان می‌دهد که چگونه فرآیندهای موجود، برخلاف ادعای دموکراتیک بودن، زمینه‌هایی برای بی‌اثر شدن آرای عمومی و سلطه نخبگان سیاسی و اقتصادی بر انتخابات فراهم کرده است.

در بخش نخست، سازوکار انتخابات ریاست‌جمهوری در آمریکا مورد بررسی قرار گرفته و ویژگی‌های منحصربه‌فرد این نظام، از جمله نقش آرای الکترال و ساختار فدرالی، تبیین شده است. در ادامه، لایه‌های پنج‌گانه احراز صلاحیت در انتخابات آمریکا تحلیل شده و چگونگی ورود نامزدها به رقابت‌های انتخاباتی و محدودیت‌های ساختاری و قانونی این فرآیند بررسی گردیده است. گروه‌های سیاسی ـ اجتماعی و بازیگران اصلی انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا از دیگر موضوعاتی است که به بررسی نقش احزاب، لابی‌ها، گروه‌های فشار و تأثیر سرمایه‌داران بر نتیجه انتخابات پرداخته است.

یکی از مباحث کلیدی این کتاب، نقش «مردم» در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا است که نشان می‌دهد میزان اثرگذاری رأی‌دهندگان تا چه حد تحت تأثیر سیستم الکترال، قوانین ایالتی و نفوذ نهادهای قدرت قرار دارد. در همین راستا، دموکراسی پرهزینه، هزینه‌های بالای انتخابات در آمریکا و تأثیر سرمایه‌های کلان بر رقابت‌های سیاسی را تحلیل کرده و نشان داده است که چگونه پول، نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین برندگان انتخابات دارد. دو حزبی یا دو قطبی؟ یکی دیگر از بخش‌های مهم این کتاب است که به بررسی شکاف‌های اجتماعی و محدودیت‌های ناشی از تسلط دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه بر فضای سیاسی آمریکا می‌پردازد.

در بخش‌های دیگر، نقد مردم‌سالاری در انتخابات آمریکا با بررسی سازوکارها، چالش‌ها و تضادهای موجود در فرآیند رأی‌گیری و مشارکت عمومی تحلیل شده و نقش کلان‌داده‌ها و شرکت‌های بزرگ فناوری در انتخابات بررسی گردیده است. این موضوع نشان می‌دهد که چگونه شبکه‌های اجتماعی، الگوریتم‌های داده‌محور و شرکت‌های فناوری بزرگ، روند دموکراسی را در آمریکا تحت تأثیر قرار داده و حتی دستکاری می‌کنند.

در ادامه، از دموکراسی ظاهری تا حکومت ثروتمندان، به چالش‌های انتخابات آمریکا از منظر نفوذ سرمایه‌داران و شرکت‌های بزرگ در فرآیند انتخاباتی پرداخته است. همچنین، افول هژمونی آمریکا و بحران‌های اقتصادی، هویتی و سیاسی این کشور مورد بررسی قرار گرفته و ارتباط این چالش‌ها با فرآیند انتخابات تحلیل شده است. در نهایت، ترامپ علیه حکمرانی جهانی و تعهدات بین‌المللی، سیاست‌های دوران ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ را در قبال ساختارهای بین‌المللی و تأثیر آن بر نظم جهانی بررسی کرده است.

این کتاب با ارائه تحلیلی جامع و انتقادی از نظام انتخاباتی ایالات متحده، برای پژوهشگران حوزه سیاست، روابط بین‌الملل و حقوق عمومی منبعی ارزشمند محسوب می‌شود و تصویری شفاف از واقعیت‌های کمتر گفته‌شده در مورد مردم‌سالاری آمریکایی ارائه می‌دهد.