حقوق بودجه

کتاب “حقوق بودجه” به بررسی تحلیل نظام حقوقی حاکم بر تهیه، تصویب و تغییر بودجه در ایران می‌پردازد. این اثر در پژوهشکده شورای نگهبان منتشر شده و به تحلیل نقش بودجه در ساختار حقوقی و اداری کشور و روابط بین نهادهای مختلف، از جمله دولت و مجلس، و قوه قضائیه می‌پردازد.

این کتاب دارای ویژگی‌های زیر است:

1. تحلیل حقوقی عمیق: کتاب به بررسی ابعاد حقوقی بودجه بر اساس قانون اساسی ایران و رویه‌های شورای نگهبان پرداخته است. با نگاهی تحلیلی به مباحث حقوقی، تعاریف دقیق و شفاف‌تری از بودجه و قوانین مربوطه ارائه می‌دهد.
2. مباحث تطبیقی: این اثر ضمن بررسی بودجه در نظام حقوقی ایران، به مطالعه تطبیقی بودجه در دیگر کشورها نیز پرداخته و به تحلیل نظام‌های مالی کشورهای مختلف از جمله فرانسه، ژاپن، کره جنوبی، نیوزلند و ایالات متحده آمریکا می‌پردازد.
3. تمرکز بر نقش نهادها: کتاب به طور جامع نقش نهادهای مختلف، به ویژه دولت و مجلس، در تهیه و تصویب بودجه را بررسی کرده و به اقتضائات فنی و حقوقی این فرآیند اشاره می‌کند.
4. نقد و ارائه پیشنهادات: نویسندگان این کتاب ضمن تحلیل‌های خود، نقاط ضعف و چالش‌های نظام بودجه‌ریزی ایران را مطرح کرده و راهکارهای پیشنهادی برای بهبود این نظام ارائه داده‌اند.

از دیگر امتیازات این اثر می توان به ارائه دیدگاه‌های تطبیقی با نظام‌های حقوقی دیگر کشورها، تحلیل دقیق حقوقی با استناد به قانون اساسی و رویه‌های شورای نگهبان و بررسی چالش‌ها و ارائه راهکارهای کاربردی برای بهبود سیستم بودجه‌ریزی در ایران اشاره کرد.

این کتاب برای پژوهشگران حقوق، اقتصاددانان، و قانون‌گذاران می‌تواند به عنوان منبعی مهم و جامع مورد استفاده قرار گیرد و شامل فصول زیر است:

فصل اول: مفهوم بودجه و ماهیت احکام بودجه‌ای، فصل دوم: مفهوم دولت در اصل 52 قانون اساسی و اقتضائات آن در تهیه بودجه،‌ فصل سوم: صلاحیت نهادی دولت در تهیه لایحه بودجه، فصل چهارم: محدودیت‌های شکلی حاکم بر صلاحیت دولت در تهیه لایحه بودجه، فصل پنجم: اقتضائات فنی و ماهوی تهیه لایحه بودجه توسط دولت،‌ فصل ششم: تحلیل استقلال بودجه‌ای قوه قضائیه در چهارچوب نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران،‌ فصل هفتم: گسترۀ نهادی صلاحیت رسیدگی و تصویب بودجه سالانۀ کل کشور، فصل هشتم: دامنه کارکردی صلاحیت مجلس شورای اسلامی در رسیدگی و تصویب بودجه،‌ فصل نهم: گسترۀ موضوعی صلاحیت رسیدگی و تصویب بودجه سالانه کل کشور، فصل دهم: ضوابط حاکم بر تغییر قانون بودجه، فصل یازدهم: نگاهی تطبیقی به نظام حقوقی حاکم بر بودجه.

مقدمه و فهرست كتاب حقوق بودجه